pradip namdeo chogale

प्राण्यांची  भाषा    आपल्या अवती भवती कित्येक असे प्राणी, पक्षी तसेच कीटक आहेत ज्यांना आपण नेहमी पाहतो. त्याचा वावर हा आपल्यासाठी काही खास कुतूहलाचा विषय नसतो, परंतु विज्ञानाच्या जगतात प्राण्याची वर्तणूक हि विशेष अशी अभ्यासाची शाखा आहे. आज आपण असे कित्येक गोष्टी प्रगत यांत्रिक गोष्टीचा वापर करत असतो ज्या या प्राण्यांकडून आपण शिकलो आहोत. मग ते मोठे पूल बांधणे असो कि महाकाय असे विमान असोत. माणूस निसर्गात घडणाऱ्या विविध गोष्टीच्या अभ्यासातून खूप काही शिकला आहे.    वर मी लिहिलेली कवीता म्हणजे माझ्या अभ्यासात असलेलं काही प्राणी जगताच्या वर्तणूक शास्त्राच्या संशोधनातील प्रश्न आणि वैज्ञानिकांना सापडलेली उत्तरे होत. गेल्या दोन वर्षात ठाणे खाडीत काम करत असताना मी कित्येक लाखो रोहित पक्षी पहिले त्याचा विणीचा हंगाम म्हणजे पक्षी निरीक्षणांची पर्वणी. तसेच गेल्या सहा महिन्यापासून कोकणात येणाऱ्या असंख्य समुद्री कासवे हा अभ्यासाचा आणि निरीक्षणाचा विषय आहे. या सर्व गोष्टी करत असताना मी जे पहिले आणि वाचले त्या गोष्टीना मी या कवितेतून आपल्या समोर आणलं आहे.  ...

मालढोक  - माळरान अधिवास आणि कविता     माळढोक ( Great Indian bustard ) या पक्ष्याचा अधिवास मोठ्या प्रमाणात नष्ट झाला आहे. शिकार आणि चुकीची संवर्धण धोरण म्हणून आज हा पक्षी महाराष्ट्रातून जवळजवळ नष्ट झाला आहे. सोप्या शब्दात या पक्ष्याच्या बदल मी येथे काही गोष्टी कवितेच्या माध्यमातून मांडल्या आहेत. आज ही आपल्या देशात कित्येक संशोधक अहोरात्र कष्ट करून या संकट ग्रस्त पक्षी प्रजातीला वाचवण्यासाठी झटत आहेत. आपणही या पक्षी जगताबद्दल विविध संशोधन पत्रिका वाचून स्वतःला परिचित करून घेऊया. माळरान अधिवास हा तसा एक दुर्लक्षित अधिवास म्हणून आपण वागतो परंतु या मध्यमातून निदान आपण जेथे आहात तेथील माळरान अधिवास संवर्धनात आणि संशोधनात जशी होईल तसा हातभार लावावा हीच विनंती.    आपणांस हि कविता आणि माझा प्रयत्न आवडल्यास आपली प्रतिक्रिया खाली कमेंट मध्ये नोंदवावी.  अधिक माहितीसाठी आपण खाली दिलेला संशोधन पत्रिकेतील लेख वाचू शकता:-  Dutta, S., Rahmani, A. R., & Jhala, Y. V. (2011). Running out of time? The great Indian bustard Arde...

  जागतिक वसुंधरा दिवस      आज  २२ एप्रिल म्हणजे जागतिक वसुंधरा दिवस या दिवसाचं  औचित्य साधून मी तुमचा मित्र घेऊन आलो आहे हि एक कविता. या धरणीला सुजलाम आणि सुफलाम करण्याचा महत्वाचं कार्य जर कोणता घटक करत असेल तो म्हणजे पाणी. या भूतलावरील खुप मोठा भाग हा पाण्याने व्याप्त आहे तो म्हणे ७८% एवढा. यात  सर्वात मोठा वाटा  आहे आपल्या महासागरी पाण्याचा  कारण पृथ्वीवर तुलनात्मक रित्या गोड्या वा पिण्याच्या पाण्याचे खूप मर्यादित साठे आहेत.    महासागरीय प्लस्टिक प्रदूषण एक मोठी समस्या आहे. या प्रदूषणामुळे जर सर्वात मोठया प्रमाणात कोणता समाज घटक तोटा  सहन करत असेल तर तो म्हणजे या दर्या राज्यावर जगणारा सागरपुत्र म्हणजे हा मासेमारी समाज.     एक समुद्र  विज्ञान शाखेचा विद्यार्थी म्हणून पण त्याच बरोबर एक मच्छिमार समाजाचा मुलगा म्हणून हि प्लँस्टीक  प्रदूषण समस्या किती  भयंकर आहे हे मी नेहमी विविध संशोधन पत्रिका आणि मासेमारी करताना पाहतो आहे. या दर्या  सागराला हा कोळी माणूस कृतज्ञता म्...